Rozwój języka u dziecka rozpoczyna się w okresie prenatalnym, biorąc pod uwagę uwarunkowania genetyczne oraz doświadczenia słuchowe i czuciowe płodu. Już od pierwszych prób ssania oraz pierwszego wydanego dźwięku rozpoczyna się dla dziecka długa i skomplikowana droga prowadząca do zdobycia narzędzia jakim jest mowa.

Każde dziecko posiada określone predyspozycje wrodzone, które pozwalają mu pod wpływem czynników środowiskowych nabywać kolejne struktury systemowe.

Czynność mówienia uwarunkowana jest współpracą wielu narządów. Wiąże się z pracą mięśni oddechowych i fonacyjno-artykulacyjnych. Aby przygotować nasze narządy mowy do współpracy, należy zadbać w pierwszym okresie życia o prawidłowy sposób przyjmowania pokarmów.

Wiek: m-ce	Umiejętności oczekiwane rozwojowo
2	– wokalizacje pierwszych samogłosek- wydawanie dźwięków, które nie przypominają ludzkiej mowy
4	– doskonalenie repertuaru samogłosek- pojawienie się pierwszych (prymarnych) spółgłosek
6	– powtarzanie (naśladowanie) sylab charakterystycznych dla języka narodowego- gaworzenie samonaśladowcze
8	– naśladowanie, powtarzanie oraz samodzielna wokalizacja sylab- rozumienie wypowiedzi o zabarwieniu emocjonalnym
9	– pojawienie się gestu wskazywania palcem – początek kształtowania się pola wspólnej uwagi oraz rozumienia intencji komunikacyjnych
10	– pierwsze słowa zbudowane z sylab otwartych – rozumienie prostych słów (najczęściej rzeczowników w mianowniku)
12	– rozumienie prostych poleceń, niektórych nazw osób, przedmiotów i czynności – samodzielne wypowiadanie kilku wyrazów – powtarzanie sylab i słów wypowiadanych przez dorosłego

Aby mowa pojawiła się w sposób naturalny, dziecko musi urodzić się z niezaburzonymi zmysłami, głównie słuchu. Język to nie tylko nadawanie, ale również odbieranie. Pierwszy rok życia przynosi duże zmiany w zdolności komunikowania się dziecka z otoczeniem. Po dwunastu miesiącach od urodzenia, rozpoczyna się intensywny rozwój mowy, w którym współistnieją procesy rozumienia i nadawania mowy.

Rola rodzica

Rola rodzica w tym czasie dla dziecka jest bardzo istotna. Powinien on nazywać wszystkie przedmioty otaczające dziecko, czynności oraz odczuwane emocje. Aby ułatwić dziecku nabywanie mowy, musimy pamiętać o tym żeby nasze wypowiedzi nie były zbyt długie i złożone. Istotne jest aby już od 4 miesiąca życia zachęcać dziecko do naśladowania wymawianych samogłosek, a później sylab. Należy zapewnić dziecku dużą liczbę bodźców werbalnych możliwych do powtórzenia.

Najłatwiejsze do powtórzenia przed pierwszym rokiem życia są: onomatopeje, zwykle zbudowane z sylab otwartych (MU, BE, PI – PI) jako nazwy zwierząt.

Pamiętajmy o tym aby śpiewać dziecku kołysanki, czytać wierszyki oraz krótkie bajki. To bardzo ważny element w rozwoju mowy naszego dziecka!

opracowanie: mgr Zuzanna Galwas- logopeda, neurologopeda

Bibliografia:

1. „Wczesna interwencja terapeutyczna”, J.Cieszyńska, M.Korendo.

2. „Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci”, J.Cieszyńska- Rożek.