Co warto wiedzieć o rozwoju mowy dziecka?

TRZYLATEK:

• Rozumie to, co do niego mówimy i wykonuje proste polecenia.
• Zapytany potrafi podać swoje imię.
• Próbuje wykonywać codzienne czynności według podanych instrukcji.
• Wypowiada kilkuwyrazowe zdania, mówi chętnie i dużo.
• Zadaje pytania, nie zawsze jasno sprecyzowane.
• Powinien wymawiać prawidłowo: wszystkie samogłoski (nosowe ą może brzmieć jak -om), spółgłoski p, b, m, f, w, t, d, n, l, ś, ź, ć, dź, ń, k, ch, j, ł. Głoski sz, ż, cz, dż oraz s, z, c, dz mogą być wymawiane jako
  ś, ź, ć, dź, a głoska r jako l.

Jeśli dziecko nie wymawia wymienionych głosek zgodnie z normą, mówi „tot” zamiast kot lub mówi z językiem między zębami, to warto skonsultować to z logopedą.

CZTEROLATEK:

• Rozumie i wykonuje nasze polecenia (rozumie na, pod, obok, za, itp.)
• Rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory.
• Pytany odpowiada, co robi.
• Odpowiada na pytania (dlaczego?)
• Potrafi mówić o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, chociaż myli jeszcze określenia czasu.
• Jest zaciekawiony poprawnością językową, choć w jego mowie zdarzają się niepoprawne konstrukcje gramatyczne.
• Zadaje bardzo dużo pytań (po co?, jakie?, dlaczego?).
• Stosuje neologizmy dziecięce, gdy nie pamięta lub nie zna nazwy przedmiotu czy zjawiska, np. uszolog (lekarz od uszu). Należy zawsze podawać dziecku prawidłową nazwę by nie utrwalać neologizmów.
• Powinien wymawiać: s, z, c, dz, głoska r nadal jako l.
• Nie powinniśmy zmuszać dziecka do wymowy głoski r – aparat mowy nie jest jeszcze na to przygotowany.

Jeśli dziecko mówi z językiem między zębami, nie wymawia głosek przewidzianych dla jego wieku lub wymawia je w sposób zniekształcony (np. dziwne brzmienie głoski r), warto zwrócić się do logopedy.

PIĘCIOLATEK:

• Stosuje wypowiedzi wielozdaniowe, opowiada zdarzenia, opisuje przedmioty i ich zastosowanie, używa różnych przyimków .
• Uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo – skutkowe.
• Potrafi wyjaśnić znaczenie słów, używa ponad 2000 słów.
• Dokonuje autokorekty mowy, znikają nieprawidłowości gramatyczne.
• Może jeszcze wymawiać r jako l, a sz, ż, cz, dż jako s, z, c, dz,
  ale często pojawia się prawidłowe lub hiperpoprawne brzmienie,
  np. rarka zamiast lalka, szok zamiast sok.

Jeśli dziecko nie wymawia poprawnie głosek przewidzianych dla jego wieku lub je zniekształca, ma mały zasób słownictwa, z trudem buduje zdania i robi błędy gramatyczne oraz fleksyjne, to warto zgłosić się do logopedy.

SZEŚCIOLATEK:

• Ma opanowane podstawy systemu językowego.
• Powinien wymawiać prawidłowo wszystkie głoski.
• Swobodnie posługuje się mową, świadomie używa jej
  do przekazywania swojej wiedzy, emocji.
• Używa około 3000 słów.

mgr Małgorzata Warzecha, neurologopeda

Opracowano na podstawie:

„Opóźniony rozwój mowy” Małgorzata Kobus

„Rozwój mowy u dzieci” Monika Czarnecka – Zreda